Çevresel temizlik, environmental cleaning, skoonmaak van die omgewing,

www.hambelinsaat.com

Çevresel temizlik, environmental cleaning, skoonmaak van die omgewing, 

, pastrimi i mjedisit, ingurumen garbiketa, miljeu skjinmeitsjen, ачыстка навакольнага асяроддзя, পরিবেশগত পরিষ্কার, čišćenje okoliša, почистване на околната среда, reresik lingkungan, የአካባቢ ጽዳት, Umweltreinigung, ətraf mühitin təmizlənməsi, pagpanglimpiyo sa kalikopan, čištění životního prostředí, 环境清洁, 環境清潔, miljørensning, pembersihan lingkungan, շրջակա միջավայրի մաքրում, media purigado, keskkonna puhastamine, milieuvriendelijke reiniging, paglilinis ng kapaligiran, ympäristön puhdistus, nettoyage environnemental, glanhau amgylcheddol,tlhoekiso ea tikoloho, გარემოს დასუფთავება, netwayaj anviwònman an, tsabtace muhalli, hoʻomaʻemaʻe kūlohelohe, čišćenje okoliša, पर्यावरण की सफाई, kev tu ib puag ncig, nhicha gburugburu, , glanadh comhshaoil, glanadh àrainneachd, limpieza ambiental, miljöstädning, pulizia ambientale, umhverfishreinsun, 環境洗浄

, ಪರಿಸರ ಶುಚಿಗೊಳಿಸುವಿಕೆ, neteja ambiental, қоршаған ортаны тазарту, ការសំអាតបរិស្ថាន, айлана-чөйрөнү тазалоо, gusukura ibidukikije, 환경 청소, pulizia ambientale, paqijkirina jîngehê, ທໍາຄວາມສະອາດສິ່ງແວດລ້ອມ, environmental purgaret, czyszczenie środowiska, vides tīrīšana, aplinkos valymas, Ëmwelt Botzen
, környezeti tisztítás, чистење на животната средина, പരിസ്ഥിതി വൃത്തിയാക്കൽ, pembersihan persekitaran, fanadiovana ny tontolo iainana, tindif ambjentali, horoi o te taiao, पर्यावरण स्वच्छता, байгаль орчны цэвэрлэгээ , वातावरणीय सफाई , miljørensing , kukonza zachilengedwe , ପରିବେଶ ସଫା କରିବା | , atrof-muhitni tozalash, ਵਾਤਾਵਰਣ ਦੀ ਸਫਾਈ, limpeza ambiental, curățarea mediului, экологическая очистка, mama o le siosiomaga, чишћење животне средине, පාරිසරික පිරිසිදු කිරීම, čistenie životného prostredia, čiščenje okolja, nadiifinta deegaanka, beberesih lingkungan, kusafisha mazingira, kuchenesa kwezvakatipoteredza, тоза кардани муҳити зист, சுற்றுச்சூழல் சுத்தம், әйләнә-тирә мохитне чистарту, ukuhlanza imvelo, ukucocwa kwendalo, ทำความสะอาดสิ่งแวดล้อม, పర్యావరణ శుభ్రపరచడం, daşky gurşawy arassalamak, екологічне очищення, περιβαλλοντικός καθαρισμός, ninu, vệ sinh môi trường

التنظيف البيئي

ניקוי סביבתי

چاپیریال پاکول

ماحولياتي صفائي

ماحولیاتی صفائی

مۇھىت تازىلاش

ינווייראַנמענאַל רייניקונג

                تمیز کردن محیط

konstruksie, Bau, ndërtim, tikinti, eraikuntza, নির্মাণ, pagtukod, výstavba, 施工, 施工, konstruktion, konstruksje, будаўніцтва, շինարարություն, konstruksi, ساخت, konstruado, ehitus, constructie , konstruksyon, rakentaminen, adeiladu ,construción, બાંધકામ, kaho, მშენებლობა ,konstriksyon, ? ieoaeunoai, izgradnja, निर्माण, siv, בנייה, mwube, construction, tógála, togail, құрылыс, construcción, konstruktio, costruzione , smíði, 建設 ನಿರ್ಮಾಣ ,construcció , курулуш , kubaka, 구성, custruzzione, avahî, ການກໍ່ສ້າງ , constructione, budowa, būvniecība, statyba , Konstruktioun, építés, изградба, pembinaan kostruzzjoni, hanga, बांधकाम, барилгын ажил निर्माण, konstruksjon, yomanga, ନିର୍ମାଣ, qurilish, ਉਸਾਰੀ couçãonstr construcție, строительствo fausaga, конструкција, výstavba, gradnja, dhismaha, nu ngeunaan jeung susunan, kuvaka Сохтмон, төзелеш, ukwakhiwa, zokwakha, κατασκευή, ikole, İnşaat, gurluşyk, будівництво xây dựng ඉදිකිරීම් నిర్మాణం നിര്മ്മാണം கட்டுமான การก่อสร้าง د جوړولو تعمير קאַנסטראַקשאַן تعمیر قۇرۇلۇش إنشاءات

www.hambelinsaat.com

konstruksie, Bau, ndërtim, tikinti, eraikuntza, নির্মাণ,
pagtukod, výstavba, 施工, 施工, konstruktion, konstruksje, будаўніцтва, շինարարություն, konstruksi, ساخت, konstruado, ehitus, constructie
, konstruksyon, rakentaminen, adeiladu ,construción, બાંધકામ, kaho, მშენებლობა ,konstriksyon, ? ieoaeunoai, izgradnja, निर्माण,    siv, בנייה, mwube, construction, tógála, togail, құрылыс, construcción, konstruktio, costruzione

, smíði, 建設  ನಿರ್ಮಾಣ ,construcció , курулуш

, kubaka, 구성, custruzzione, avahî, ການກໍ່ສ້າງ

, constructione, budowa, būvniecība, statyba

, Konstruktioun, építés, изградба, pembinaan

kostruzzjoni, hanga, बांधकाम, барилгын ажил

निर्माण, konstruksjon, yomanga, ନିର୍ମାଣ, qurilish, ਉਸਾਰੀ couçãonstr construcție, строительствo  fausaga, конструкција, výstavba, gradnja, dhismaha, nu ngeunaan jeung susunan, kuvaka

Сохтмон, төзелеш, ukwakhiwa, zokwakha,
κατασκευή, ikole, İnşaat, gurluşyk, будівництво

xây dựng  ඉදිකිරීම්  నిర్మాణం നിര്മ്മാണം

கட்டுமான  การก่อสร้าง د جوړولو

تعمير

קאַנסטראַקשאַן

تعمیر

قۇرۇلۇش

إنشاءات

müteahhit, contractor, kontrakteur, podratçı Auftragnehmer, kontraktues, ተቋራጭ , kontratista, kontratista, oannimmer, падрадчык, ঠিকাদার izvođač, предприемач, kontraktor, podnikatel, 包工 承包商, entreprenør, կապալառուն, kontraktanto Töövõtja, sluitspier, mangongontrata , urakoitsija, le contracteurContratista, contractwr, ઠેકેદાર, mokonteraka, Kontraktè, mišić stezač, tus kws cog lus, კონტრაქტორი, ठेकेदार , onye ọrụ ngo, conraitheoir, 請負業者,cunnradair, contratista, entreprenör, nhà thầu contraente, Verktaki, ಗುತ್ತಿಗೆದಾರ , contractista мердігер, អ្នកម៉ៅការ, подрядчы, 계약자 , కాంట్రాక్టర్ rwiyemezamirimo, appaltatore, ຜູ້ຮັບ ເໝົາ, peyker, potratçy, підрядникredemptore, kontrahent, darbuzņēmējs, rangovas, Optraghueler, vállalkozó, изведувач, കരാറുകാരൻ, kontraktor, mpiantoka, kuntrattur, कंत्राटदार, kaitōhi, гүйцэтгэгч, ठेकेदार, କଣ୍ଟ୍ରାକ୍ଟର, entreprenør, kontrakitala, pudratchi ਠੇਕੇਦਾਰ, o adjudicatário, contractant, контрагент, konekarate, alagbaṣeизвођач радова, කොන්ත්රාත්කරු, dodávateľ pogodbenik, qandaraasle,kontraktor , Mkandarasi kontrakita, пудратчӣ, ஒப்பந்தக்காரர், подрядчы, ผู้รับเหมา, εργολάβος, usonkontileka, usonkontileka مقاول پیمانکار קבלן قراردادي ٺيڪيدار ٹھیکیدار ھۆددىگەر קאַנטראַקטער

www.hambelinsaat.com

müteahhit, contractor, kontrakteur, podratçı Auftragnehmer, kontraktues, ተቋራጭ , kontratista,
kontratista, oannimmer, падрадчык, ঠিকাদার izvođač, предприемач, kontraktor, podnikatel, 包工 承包商, entreprenør, կապալառուն, kontraktanto

Töövõtja,  sluitspier, mangongontrata ,  urakoitsija, le contracteurContratista, contractwr, ઠેકેદાર, mokonteraka, Kontraktè, mišić stezač,  tus kws cog lus, კონტრაქტორი, ठेकेदार , onye ọrụ ngo, conraitheoir, 請負業者,cunnradair, contratista, entreprenör, nhà thầu contraente, Verktaki, ಗುತ್ತಿಗೆದಾರ , contractista мердігер, អ្នកម៉ៅការ, подрядчы, 계약자 , కాంట్రాక్టర్ rwiyemezamirimo, appaltatore, ຜູ້ຮັບ ເໝົາ, peyker, potratçy, підрядникredemptore, kontrahent, darbuzņēmējs, rangovas, Optraghueler, vállalkozó, изведувач, കരാറുകാരൻ, kontraktor, mpiantoka, kuntrattur, कंत्राटदार, kaitōhi, гүйцэтгэгч, ठेकेदार, କଣ୍ଟ୍ରାକ୍ଟର, entreprenør, kontrakitala, pudratchi ਠੇਕੇਦਾਰ, o adjudicatário, contractant, контрагент, konekarate, alagbaṣeизвођач радова, කොන්ත්‍රාත්කරු, dodávateľ pogodbenik, qandaraasle,kontraktor , Mkandarasi  kontrakita, пудратчӣ, ஒப்பந்தக்காரர், подрядчы, ผู้รับเหมา, εργολάβος, usonkontileka, usonkontileka

مقاول

پیمانکار

קבלן

قراردادي

ٺيڪيدار

ٹھیکیدار

ھۆددىگەر

קאַנטראַקטער

Covid19 korana virüs alt yapıdalar da yaşama ömrü 100 gün

www.hambelinsaat.com

HAMBEL İNŞAAT BİLGİLENDİRME

 1.1 Genel Bilgiler

KOVID-19 isimli solunum yolu rahatsızlığına yol açan Koronavirüs (SARS-CoV-2), ilk defa Çin’in Wuhan kentinde yol açtığı salgın hastalık sırasında 12 Aralık 2019 tarihinde tespit edilmiş olup ardından tüm dünyaya yayılmıştır. Özellikle su ve atık su konularında çalışan uzmanlar için virüsün yayılma yolları, neden olduğu problemler, çalışanların ve halk sağlığının korunması için alınabilecek önlemler konusunda bilgi sahibi olmak büyük önem arz etmektedir.

Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) 19 Mart 2020 tarihinde, mevcut enfeksiyon önleme ve kontrol (IPC) dokümanlarına bir katkı olarak, Koronavirüs de dahil olmak üzere, virüsler, su, halk sağlığı ve hijyen (WASH) konularını kapsayan bir bilgi notu yayınlanmıştır. Söz konusu belgede KOVID-19’un soluma ve temas olmak üzere iki temel bulaşım yolu olduğu belirtilmektedir. Solunum yoluyla bulaşma genellikle hasta bir insanın öksürmesi ya da hapşırma sırasında çevreye yayılan damlacıklar üzerinde bulunan virüslerin başka bir insan tarafından yine solunum yoluyla alınmasına sebep olmaktadır. Saçılan damlacıkların çevrede bulunan yüzeylere saçılması ve bu yüzeylerdeki canlı virüslerin başka bir insan tarafından temas yoluyla alınması da diğer bulaşma yolu olarak tanımlanmaktadır (1).

Yapılan çalışmalar neticesinde atık sularda koronavirüs tespit edilmiş olsa da (2) henüz virüsün su kaynakları ya da atık su yoluyla bulaştığına dair hiç bir kanıt bulunmamaktadır. Ancak salgın hastalıklar sırasında enfeksiyon riskinin artacağı göz önünde bulundurularak, ham atık su ya da kullanılmış sularla temas etme riski bulunanlar için fazladan koruyucu önlemlerin alınmasında fayda vardır. Bu durum sadece KOVID-19 için değil tüm salgın hastalıklar için geçerlidir.

1.2 İçme Suyu Kaynakları

İçme suyunda bulunması muhtemel olsa da koronavirüsün yerüstü ya da yeraltı su kaynaklarında bulunduğuna ya da kontamine olmuş sularla bulaştığına dair henüz hiç bir bulgu mevcut değildir. Ancak şiddetli akut solunum sendromu ile ilişkili koronavirüs (SARS-CoV) dışkıda, idrarda ve suda görülmüştür. Laboratuar testleri, koronavirüslerin 10 güne kadar musluk suyunda ve 100 güne kadar atık suda hayatta kaldığını göstermiştir (3). Koronavirsün dış katmanında viral bir zarf bulunmaktadır. Bu yapıdaki virüsler çevresel şartlara karşı en dayanıksız virüsler olarak kabul edilmekte olup klor vb. oksidanlara karşı da oldukça savunmasızlardır. Kesin kanıtlar bulunmamakla birlikte, adenovirus, norovirus, rotavirus ve hepatitis A gibi bağırsak kökenli olan ve suyla bulaşan hastalıklara yol açan virüslerle karşılaştırıldığında koronavirüsün sucul ortamda etkinliğini çok daha hızlı kaybedeceği düşünülmektedir. Isı, düşük ya da yüksek pH, güneş ışığı ve dezenfektanlar (klor vb.) da virüsün ölümüne sebep olmaktadır (1).

KOVID-19 virüsü şimdiye kadar içme suyu kaynaklarında tespit edilmemiş olup mevcut kanıtlar su kaynakları üzerinde oluşturacağı riskin düşük olacağı yönündedir. Ancak laboratuvar ortamında yapılan çalışmalar göstermektedir ki koronavirüsler, insan dışkısı ile kontamine olmuş sularda günler hatta haftalar boyunca enfekte edici özelliklerini sürdürmektedir (4). Filtrasyon ve dezenfeksiyonu içeren konvansiyonel ve merkezi su arıtma tesisleri KOVID-19 virüsünü etkisiz hale getirmekte yeterlidir. Etkili bir dezenfeksiyon için 30 dakikalık bir temas süresinin ardından minimum 0,5 mg/L bakiye klor konsantrasyonu yeterlidir. İletim ve dağıtım hatlarında da bakiye klor bulunduğundan emin olunmalıdır (5). 4

1.3 Atıksu Arıtma Tesisleri (AAT)

KOVID-19 virüsünün kanalizasyon ve arıtılmış ya da ham atıksu yoluyla bulaştığına dair herhangi bir kanıt bulunmamaktadır. Dahası, 2003 yılında büyük bir salgına yol açan ve başka bir koronavirüs türünün yol açtığı şiddetli akut solunum yolu sendromu (SARS) hastalığının da atıksu yoluyla bulaştığına dair herhangi bir kanıt bulunmamaktadır. Halk sağlığının korunması amacıyla atıksu arıtma tesislerinin doğru şekilde işletilmesi hayati önem taşımakladır. Atıksu Arıtma Tesislerindeki (AAT) çeşitli arıtma adımları virüslerden kaynaklanan potansiyel risklerin belli bir ölçüde azaltılmasına sebebiyet vermektedir. Ancak boyutlarının görece küçük olması nedeniyle çöktürme ya da filtrasyon gibi yöntemlerle virüslerin giderilmesi diğer mikroorganizmalara göre daha sınırlı olmaktadır. Ultrafiltrasyon membranlar ve UV dezenfeksiyonun virüslerin giderilmesinde kullanılan en etkin yöntemler olduğu bilinmektedir. İkincil arıtma 0,5-2,5 log giderim verimi sağlarken klorla dezenfeksiyonun 0-4 log giderim verimi sağladığı bilinmektedir (6). Eğer mevcut atıksu arıtma tesislerinin virüslerin giderilmesi için optimize edilmemiş olduğu düşünülüyorsa ilave bir dezenfeksiyon ünitesinin sisteme dahil edilmesi yerinde olacaktır.

Her ne kadar KOVID-19 virüsünün atıksu yoluyla bulaştığına dair hiç bir kanıt bulunmasa da Hollanda’da yeni yapılan bir çalışmaya göre 7 şehrin kanalizasyon sistemlerinden ve havaalanlarından alınan numunelerin test edilmesi sonucunda ülkedeki iki kanalizasyon sisteminde KOVID-19 virüsü tespit edilmiştir (2). Bu sebeple atıksu ile temas etme olasılığı bulunan çalışanların kişisel koruyucu ekipmanlar kullanması, ellerinin hijyenine dikkat etmeleri ve yüzlerine dokunmamaları hayati önem arz etmektedir (1). Atıksu arıtma tesislerinde çalışan işçilerin, pek çok hastalık yapıcı atıksuda bir çok hastalık yapıcı mikroorganizma bulunduğu için bu tesislere atıksu kaynaklı aerosellere maruz kalma ihtimali bulunmaktadır. Salgın hastalıklar sırasında enfeksiyon riskinin artacağı göz önünde bulundurularak ham atıksu ile temas etme riski bulunanlar için fazladan koruyucu önlemlerin alınmasında fayda vardır. Bu durum sadece KOVID-19 için değil tüm salgın hastalıklar için geçerlidir.

1.4 Kullanılmış Suların Yeniden Kullanılması

Günümüzde, tarımsal sulama, yeşil alan sulama, endüstriyel yeniden kullanım, rekreasyonel ve çevresel amaçlarla kullanım, içme suyu amaçlı olmayan kentsel kullanım, yeraltı suyu besleme, doğrudan ve dolaylı olarak içme suyu amacıyla kullanım olmak üzere, kullanılmış suların pek çok yeniden kullanım alanı bulunmaktadır. Türkiye’de bu konuda çeşitli uygulamalar bulunmakta olup 2017-2019 yılları arasında Bakanlığımızın ana hizmet birimlerinden Su Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen proje kapsamında kullanılmış suların yeniden kullanım alternatifleri değerlendirilmiştir.

Dünyadaki atıksuların %80’inin arıtılmadan su kaynaklarına ulaştığı düşünülürse (7), içme suyu amacıyla dolaylı kullanım da dahil olmak üzere plansız yeniden kullanımların bilinenden çok daha yaygın olduğu anlaşılmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 1989 yılında yayınlanan rehber doküman, kullanılmış suların yeniden kullanılması konusundaki pek çok mevzuatın oluşturulmasında referans olarak kullanılmaktadır (8). Konuyla ilgili olarak DSÖ tarafından üretilen dokümanlar, suyun farklı yeniden kullanım amaçlarına odaklanmış olsa da, ortak noktaları halk sağlığını ilgilendiren konularda güvenli bir yaklaşım getirmeyi hedeflemeleridir. Risk değerlendirmesi, epidemiyolojik çalışmalar, sudan kaynaklanan salgın hastalıklarla ilgili veriler gibi pek çok çalışma neticesinde genel bir çerçeve çizilebilmiş böylece etkili, uygulanabilir ve güvenilir standartlar ve rehber dokümanlar geliştirilebilmiştir. DSÖ 5

tarafından üretilen rehber dokümanlardaki temel yaklaşım mikrobiyolojik kontaminasyonu ve buna bağlı olarak gerçekleşebilecek sağlık problemlerinin önüne geçmektir. Bu anlamda atıksuların doğru şekilde arıtıldığından, dezenfekte edildiğinden ve bu sular ile temas riski bulunan kişilerin hijyen ile ilgili önlemleri aldıklarından emin olunması durumunda ayrıca koronavirüs ile ilgili önlemlerin alınmasına ihtiyaç bulunmamaktadır.

Özellikle insanların kullanılmış su ile doğrudan temas edeceği ya da işlenmemiş gıdalar dolayısıyla kullanılmış suyu tüketebileceği durumlarda, bu temasın sağlık problemlerine yol açmayacağından emin olmak gerekir. Arıtma tesislerinin doğru ve projelendirildiği şekilde işletilmesi, mevcut dezenfeksiyon ünitelerinin çalıştırılması ve çıkış suyunun dezenfekte edildiğinden emin olunması da alınması gereken önlemlerin başında yer almaktadır. Ayrıca kullanılmış su ile temas etme olasılığı bulunan çalışanların eldiven, maske, gözlük gibi kişisel koruyucu ekipmanları kullanması, özellikle ellerinin temizliğine dikkat etmeleri ve yüzlerine dokunmamaları hayati önem arz etmektedir.

Kullanılmış suların yeniden kullanımı konusundaki başlıca uygulamalar tarımsal sulama ve peyzaj sulama faaliyetleri ile ilgilidir. Seçilen sulama tekniğine göre insanların arıtılmış kullanılmış suya maruz kalma riski farklılık gösterecektir. Genel olarak yağmurlama sulama tercih edildiğinde sağlık riskleri artmaktadır. Bunun başlıca sebebi olarak potansiyel kirleticilerin sadece toprağa değil, ürünlerin yüzeyine de yayılması ile bakteri ve virüs gibi patojenleri taşıyan aerosollerin yakındaki yerleşim bölgelerine ulaşması gösterilebilir. Dolayısıyla kullanılmış sular ile sulama söz konusu ise yağmurlama yöntemiyle sulamadan mümkün olduğu kadar kaçınmak gerekir. Eğer mümkün değilse daha sıkı kalite standartları uygulamak ve damlacıkların rüzgarla yayılmasını engellemek amacıyla, nispeten kaba damlalar üreten sulama sistemlerinin tercih edilmesi gerekmektedir. Yerleşim yerlerine, yollara ve parklara yakın yerlerde ise bu uygulamaya izin verilmemelidir (9).

Kullanılmış suların yeniden tarımsal sulamada kullanılması hususunda en büyük risklerden birisi de çiğ tüketilen sebzelerin sulanmasında kullanılmasıdır. Misal olarak, bazı koronavirüs türleri maruldan alınan örneklerden %19,6 oranında çoğaltılmıştır. Ancak çileklerden alınan örneklerden çoğaltılamamışlardır (3). Özellikle çiğ tüketilen sebzelerde dezenfekte edilmemiş kullanılmış suların kullanılması büyük risklere sebep olacaktır.

2 Türkiye’deki Atıksu Arıtma Tesisleri’nin (AAT) Durumu

Türkiye’de debisi 2.000 m3/gün’ün üzerinde olan 603 evsel atıksu arıtma tesisi bulunmakta olup bu tesislerin toplam debisi 16.7 milyon m3/gün’dür. 603 AAT’nin 221’inden çıkan arıtılmış kullanılmış sular fiili olarak tarımsal sulamada kullanılmaktadır. Çıkış suları fiilen sulamada kullanılan atıksu arıtma tesislerinin toplam debisi 6.7 milyon m3/gün’dür.

Bahsedilen 221 AAT’den çıkan sularla sulanan alanlarda oldukça geniş ve çeşitli bir ürün deseni bulunmaktadır. Buğday, arpa, ayçiçeği, şeker pancarı, kavun, sebze, meyve, bağ, narenciye, pamuk, zeytin, susam, mısır vb. pek çok ürün fiilen kullanılmış sularla sulanmakta olup, 221 AAT’den 92’sinin çıkış suları ile sulanmakta olan sulama tesislerinde çiğ tüketilen sebzelerin de olduğu bilinmektedir.

Türkiye’deki 603 AAT’den 50’sinin çıkış suları baraja deşarj olmaktadır. Söz konusu tesislerin toplam debisi 1.4 milyon m3/gün’dür. Söz konusu barajların büyük çoğunluğunu sulama barajları oluşturmaktadır (10). 6

Türkiye’deki 603 AAT’den sadece 53’ünde dezenfeksiyon ünitesi bulunmaktadır. Çıkış suları fiilen sulamada kullanılan 221 AAT’nin ise sadece 42’sinde dezenfeksiyon ünitesi bulunmaktadır. Ancak tesislerden alınan bilgiler ve sahada yapılan çalışmalar neticesinde söz konusu 42 dezenfeksiyon ünitesinden sadece 13’ünün çalıştırıldığı tespit edilmiştir. Ayrıca tesis çıkışlarından alınan numunelerin analiz edilmesi neticesinde dezenfeksiyon ünitesi çalıştırılan 4 tesisin çıkış sularının da mikrobiyolojik olarak sulama suyu kalite kriterlerini sağlamadığı tespit edilmiştir (10).

3 Sonuç

KOVID-19 salgını sırasında dünyada yapılan çalışmalar neticesinde bazı şehirlerin atıksularında koronavirüs tespit edilmiş olsa da henüz virüsün su kaynakları ya da atıksu yoluyla bulaştığına dair hiç bir kanıt bulunmamaktadır. Ancak laboratuvar testleri, koronavirüslerin 10 güne kadar musluk suyunda ve 100 güne kadar atık suda hayatta kaldığını göstermektedir. Dolayısıyla salgın hastalıklar sırasında enfeksiyon riskinin artacağı göz önünde bulundurularak ham atıksu ya da kullanılmış sularla temas etme riski bulunanlar için fazladan koruyucu önlemlerin alınmasında fayda vardır.

Atıksu arıtma tesislerindeki her bir arıtma adımı virüsle ilgili potansiyel risklerin kademeli olarak azaltılmasını sağlanmaktadır. Bu sebeple arıtma tesislerinin doğru ve projelendirildiği şekilde çalıştırıldığından emin olmak gerekmektedir. Ayrıca çıkış sularında yapılacak analizler yoluyla çıkış sularının kalitesinin düzenli olarak izlenmesi gerekir. Suyla bulaşan hastalıklara yol açan virüslerle karşılaştırıldığında koronavirüslerin sucul ortamda etkinliğini çok daha hızlı kaybettiği ve klor vb. dezenfektanlara karşı savunmasız olduğu bilinmektedir. Bu nedenle mevcut atıksu arıtma tesislerinin, virüslerin giderilmesi için optimize edilmemiş olduğu düşünülüyorsa ilave bir dezenfeksiyon ünitesinin sisteme dahil edilmesi yerinde olacaktır. Etkili bir dezenfeksiyon için 30 dakikalık bir temas süresinin ardından minimum 0,5 mg/L bakiye klor konsantrasyonu yeterlidir.

Türkiye’deki atıksu arıtma tesislerinin üçte birinden fazlasının çıkış suları tarımsal sulama tesislerine ulaşmaktadır. Söz konusu AAT’lerin büyük bir çoğunluğunda dezenfeksiyon ünitesi bulunmamakta olup mevcut dezenfeksiyon ünitelerinin de çalıştırılmadığı ya da doğru çalıştırılamadığı bilinmektedir. Arıtılmış atıksuların ulaştığı tarımsal sahalarda zengin bir ürün deseni bulmakta ve pek çok farklı ürün yetiştirilmektedir. Ancak söz konusu sulama tesislerinin yarıya yakınında çiğ tüketilen sebzelerinde bulunması çeşitli risklerin değerlendirilmesini gerektirmektedir. Öncelikle mevcut dezenfeksiyon ünitelerinin acilen doğru şekilde çalıştırılması sadece KOVID-19 değil, diğer hastalıklarla ilgili enfeksiyon risklerini de büyük ölçüde azaltacaktır. Dezenfeksiyon ünitesi bulunmayan tesislerin de uygun şekilde revize edilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla kullanılmış suların sulamada doğrudan veya dolaylı kullanılması durumunda mutlaka dezenfekte edilerek kullanılması gerekmektedir.

Virüs gibi patojenleri taşıyan aeresollerin yayılma riskini arttırdığı için özellikle kullanılmış sular söz konusu ise yağmurlama yöntemiyle sulamadan mümkün olduğu kadar kaçınmak gerekir. Sulama yönteminden bağımsız olarak, kullanılmış su ile temas etme olasılığı bulunan çalışanların eldiven, maske, gözlük gibi kişisel koruyucu ekipmanları kullanması sağlanmalıdır. 7

4 Kaynaklar

1. Organization, World Health. Water, sanitation, hygiene, and waste management for the COVID-19 virus. s.l. : World Health Organization, 2020.

2. Gertjan Medema, Leo Heijnen, Goffe Elsinga, Ronald Italiaander, Anke Brouwer. Presence of SARS-Coronavirus-2 in sewage. s.l. : medRxiv, 2020.

3. European Comission, Supply security for critical chemicals needed for water supply and sanitation during COVID-19-Crisis, 2020

4. Casanova L, Rutalal WA, Weber DJ, Sobsey MD. Survival of surrogate coronaviruses in water. Water Res. 2009, Vol. 43, 7.

5. Organization, World Health. Guidelines for drinking-water quality, fourth. Geneva : World Health Organization, 2017.

6. USEPA. Guidelines for Water Reuse. Washington, D.C. : U.S. Environmental Protection Agency, 2012.

7. Water Reuse: From Ancient to Modern Times and the Future. Angelakis, Andreas N., et al. 2018, Front. Environ. Sci.

8. WHO. Guidelines for the safe use of wastewater and excreta in agriculture and aquaculture. Geneva : WHO, 1989.

9. Council, Environment Protection and Heritage. National Guidelines for Water Recycling: Managing Health and Environmental Risks. s.l. : Environment Protection and Heritage Council, 2006.

10. Tarım ve Orman Bakanlığı, Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Kullanılmış Suların Yeniden

Çevresel temizlik nedir

Çevresel Temizlik

Temizlik bedene uygulandığı gibi çevremize de uygulanması  gerekmektedir. Bunu da biz çevresel temizlik olarak adlandırıyoruz. Evde  yaptığımız ve bahçemizde yaptığımız temizlik, çevresel temizlik  kelimesine bağlanır bunun yanı sıra yaşadığımız alanlarda dış bahçe veya sitelerde yapılan  temizliklerde çevresel temizliktir. Bunu biraz açarsak  deniz kenarları şehir içleri büyük tarım arazileri gibi  alanların temizlenmesi de  çevresel temizliğin içerisindedir .

Fabrika otel hastane vb.  gibi alanların temizlenmesi çevresel temizliğe bağlıdır bu yüzden çevresel temizlik geniş çaplı düşünüldüğünden alt yapıdan başlar,  mekan içi  dışı ve tüm çevreyi kapsar çevresel temizlik te birçok sektör oluşmuştur ve hizmet vermektedir.

Dünyanın sürdürüle bilir olması için çevresel temizlik de sürdürülmeli ve geliştirilmelidir.

Hayatta sağlıklı yaşaya bilmemiz ve uzun ömür sürdüre bilmemiz için çevresel temizlik hayatımız kadar öneli ve gereklidir.

Denizlerimizin temizlenmesi, derelerin temizlenmesi yani dünya üzerinde nerede bakteri var ise bunun bakterilerden arındırılması çevresel temizlik ile gerçekleşir. Bu yüzden çevresel temizlik departmanımızı güçlü ileri görüşlü kurumlarca araştırmalarımızı yapıyor ve kendimizi  çevresel temizlik adına daha gelişmiş hale getirmeye çalışıyoruz.

İlk başta bu zor gözükse de çevresel temizlik bireylerden başlar bireylerin bilgilendirilmesi ve eğitilmesi gerekmektedir. Bizim uzmanlık alanımız olan çevresel temizlikten haberi olmayan bireyler ve yöneticiler mevcuttur bu gibi bilgiye ulaşamamış ve ilgi alanına girmeyen insanların, biz çevresel temizliğin önemini anlayan ve bu konuda kendini geliştirenlerin kurumlarca çok uzun uğraşlarımız olacağı kesindir. Ve bu nedenle seyrek eğitimli bireyler tam anlamıyla çevresel temizliği kavradığında arkasında çok büyük ve toparlanması zor olan maliyeti açısından yüksek ekonomik açısından ülke ekonomisine yara verecek zamanları yaşayacaklardır.

Çevresel temizlik benimsendiği zaman ve genel organizasyonlarda hız kazanıldığında bu belki gene uzun süren uğraşlar sonucu kısmi önlene bilenecektir.

Nüfus yoğunluğu  her zaman artacaktır bu kesindir ve bu nüfusun yoğunluğu umarız çevresel temizliği benimsemiş oranı yüksek bireylerle dengenelir.

İleri görüşlü ufukta neler olacak adı altında çevresel temizliğin önemini gören Hambel  inşaat çalışmalarını ve makine ekipmanlarını geliştirmiş taleplere profosyonel bir yaklaşımla çevresel temizlik hizmeti sunar.

Hambel inşaat çevresel temizlik ve geri dönüşüm atık bertaraf etme hizmetleri, çevre ve insan sağlığının korunması adına, her alanda şehir içi gürültü kirliliğine neden olmadan, atık su Yağmur suyu hattı temizliği, dere temizliği, deniz kıyı temizliği, yol bakım temizliği, kanalizasyon görüntüleme ve katı atık lojistiği hizmetleri vermektedir. Kamu ve özel kuruluşların tercihi olmayı sürdürmektedir.

Genel alt yapı

Alt yapı

Alt yapı denildiğinde kanalizasyon hatları,  gaz boru hatları, metro hatları, atıksu, yağmursuyu hatları aklımıza gelmektedir.

Ancak yeryüzünde gördüğümüz üst yapılardan fazlası yerin altında inşa edilmektedir alt yapı kelimesinin manasına gelince alt yapı geniş sektörleri kapsar telefon, elektirik, su,  doğalgaz, fiber kablolar, metrolar, su depoları  dolayısıyla üst yapıyı destekleyecek  yeryüzünde görünen üstyapıdan daha fazlası alt yapı yapımında görünmektedir. Alt yapı üst yapıyı destekleyen faktörlerden oluşmaktatır.

 Alt yapı olmayan yerleşkelerde sorunlar ve olumsuz şartlar çok yüksektir bu durum mecburi göçe bile kitleleri yönlendirir.

 Alt yapı önemini biraz açacak olur isek nüfusun yoğun olan bölgelerinde alt yapı yetersizliğinden kaynaklanan sorunlar ve altyapının gereklilikleri göz önüne alındığında, kanalizasyon  atık su içme suyu gibi hayati önem taşıyan mecburiyetler  kaçınılmazdır.

Alt yapı şehirlerin kirini temizler  ve üst yapıya  hizmet eder. Altyapıya sahip olmayan hiçbir üst yapı yada şehirleşmiş bölgeler olumsuz yönde insan  sağlığına zarar vermektedir. Alt yapısı olmayan alanlar çevre kirliliğini de  getirmektedir.

Yıllardır var olan alt yapı kanalizasyon hatları da belli bir zaman içerisinde buda 30 ila 35 yıl gibi bir zaman dan sonra alt yapı hizmetini ömrünü bitirir.

Ülkeler altyapısının ömrünü uzata bilmek için kanalizasyon temizlik ve kanalizasyon görüntü sistemleri ile noktasal kazılarla teknolojiden yararlanır. Alt yapıda revize işlemler gerçekleştirirler .

Ülkemizde alt yapı sorunu yoktur şehirlerde alt yapı tamamen sağlanmış ve köylerimizin alt yapısı yapılmaya başlanmış köylerimizde belli  bir ölçüde azalmıştır.

Alt yapı sürekli bakım ve onarımla geliştirilir güçlendirilir. Yetersiz olan altyapının ölçüsü büyütülür ve büyük çapa çevrilerek yoğun atık su kontrol altına alınır ve altyapı kuvvetlendirilir.

Böylelikle alt yapıda sağanak yağış ve tıkanma gibi durumlarda binalara atık su geri basması önlenmiş olur.

Hambel inşaat  alt yapı kanalizasyon yapım işlerinde profesyonel

 ekip ve makine parkuru ile, Altyapı imalat bakım ve onarım yenileme çalışmalarını tam teşekküllü sağlamaktadır. Kuruluşundan itibaren köprüler, viyadükler, alt ve üst geçitler, akedükler, petrol ve gaz boru hatları şebekeleri, su isale hatları, karayolları ve demir yolları tünelleri, su iletim, derivasyon ve kuvvet tünelleri, deniz ve nehir altı tünelleri, atık su tünelleri, metro tünelleri, kanalizasyon şebekeleri, yağmursuyu şebekeleri, İçme suyu şebekleri, mikro tünel ve boru itme işleri, sulama ve drenaj tesisleri, regülatörler, bentler rezervuarlar, akarsu düzenleme işleri, nehir ıslahı işleri, taşkın koruma tesisleri, sel kapanları, arıtma tesisleri yapım işleri, dere ıslahı, dolgu barajlar, beton barajlar, kemer baraj ve göletler, dekapaj işleri, peyzaj sahaları tanzim işleri, spor ve rekreasyon alanları saha tanzim işleri, yüzey ve platform işleri, tarımsal altyapı arazi toplulaştırma yapım işleri, tarla içi geliştirme yapım işleri, kıyı koruma tahkimat deniz dolguları ve mahmuz işleri, deniz altı boru hatları, deniz içi tüp geçitler, deniz deşarjı yapımı, demir yolları, füniküler raylı taşıma sistemleri, metro yapım inşası, yatay delgi, boru itme, tünel teknolojisi, kazısız teknoloji palplanş, şaftlar, iksalı kazı, terfi merkezleri, her ölçüde atık su ve içme suyu hatları inşası, taahhüt hizmetleri vermektedir.

Alt yapıyı önemseyin çünkü alt yapı demek medeniyet demektir.